روایت خاموش تاریخ زیر نماهای ناهمگون - مجله سرگرمی

طرح جامع و تفصیلی در شهرها به دلیل ساماندهی و جلوگیری از اغتشاش بصری و ترافیکی و... تدوین شده اند، اما واقعیت این است که در طرح تفصیلی فقط عرض معابر و کاربری ها تعیین می شوند و بسیاری از موضوع ها از جمله جزئیات فضاهای شهری، رفتارشناسی مردم و... در آن دیده نشده است. کارشناسان معتقدند بر اساس طرح تفصیلی در شهرها باید طرح هایی با مقیاس کوچک تر و جزئیات بیشتر طراحی شوند تا تصمیم ها در شهرها بر اساس واقعیت های ملموس و نگاه به آینده اتفاق بیفتد.

• احتیاج به هماهنگی در اجرای طرح های شهرسازانه

مشاور مدیر کل راه و شهرسازی استان قم با اشاره به این که مداخله های شهرسازانه در یک شهر در سطوح مختلف انجام می گیرد اظهار کرد: بالاترین سطح برنامه ریزی شهری طرح های راهبردی و ساختاری و تفصیلی هستند که رشد و توسعه شهر را راهنمایی می نمایند و در سطحی پایین تر، طرح های شهری دنبال می شوند که منجر به طرح های موضعی می گردد.

سید مجید فارغیان قمی با اشاره به این که بین 10 تا 20 طرح در حوزه مرکزی شهر قم در مراحل مطالعه تا اجرا وجود دارد اضافه کرد: این طرح ها توسط دستگاه های مختلف در حال اجراست و این ها هیچ هماهنگی ندارند. به همین دلیل ضروری است که هماهنگی ها در اجرای طرح های شهرسازانه در شهر بیشتر شده و هم پوشانی ها دیده گردد. این که هر سازمانی در حوزه ای مشغول کار باشد و نگاهی به اطراف نکند نتیجه خوبی نخواهد داشت.

به گفته مشاور مدیر کل راه و شهرسازی استان، این اداره به مطالعات برای طرح خیابان های چهارمردان و خیابان آذر پرداخته که البته این طرح ها هنوز تصویب نشده و قابل استناد نیست. رئیس اداره معماری و طراحی شهری اداره کل راه و شهرسازی هم با اشاره به اهمیت تدوین طرح های موضعی گفت: طرح جامع را باید بزنند به دیوار که ببینند کلیت شهر چطور است. طرح تفصیلی هم از جنس برنامه است. محمد رضایی ندوشن اضافه کرد: برای اجرا همه جای جهان به این نتیجه رسیدند که طرح ها باید در مقیاس طراحی شهری باشد و در این مورد شهر لندن برای همه خیابان ها و کوچه ها طرح شهری تهیه نموده است.

• خلق خاطره در شهر

مدیر عامل شرکت مشاور خود آوند که طرح خیابان چهارمردان را تهیه نموده از خیابان چهارمردان به عنوان خیابانی یاد کرد که سرنوشت ایران را تغییر داد. خیابانی که اواخر دهه 40 شکل می گیرد، اما بافت محله بندی خیلی پیش از این شکل گرفته است. سید علی اکبر موسوی ادامه داد: چهارمردان محوری با عملکرد تجاری و خدماتی است و باید کوشش کرد تا اقتصاد گردشگری در آن با تأکید بر موضوع دسترسی پیاده رونق گیرد.

وی با اشاره به حفظ هویت تاریخی و فرهنگی و انقلابی این محور گفت: رفتار مردم در این خیابان به ما القا می نماید که این محور تحت سلطه جریان پیاده واقع شده است و احتیاج به سرویس سواره دارد که می توان با وسیله حمل ونقل سبک برقی آن را تأمین کرد. موسوی با اشاره به اهمیت تاریخی این خیابان گفت: واقعیت این است که در شهر قم اسنادی را در بافت تاریخی قم کم داریم که باید برایش چاره اندیشید. در شهر قم ما سند راهبردی محورهای تاریخی را نداریم. 315 هکتار ثبت شده بافت تاریخی وجود دارد و در حال تبیین ضوابط هستیم، اما سند احیا و بازسازی ابنیه ارزشمند و سند بازآفرینی هنوز تدوین نشده است.

موسوی با بیان این که هر کس به قم می آید برای خلق یک خاطره می آید اظهار کرد: خاطره ای در ذهن زائر از خیابان چهارمردان ثبت خواهد شد که نازیباست. این مشکل لحظه ای حل نمی گردد، اما در درازمدت می توانیم بخشی از این مشکل را حل کنیم. وی با اشاره به واکنش مردم به اجرای طرح هایی مانند پیاده راه ها در مرکز شهر گفت: مردم چیزهایی می خواهند که شاید شدنی نباشد. مردم دوست دارند خودرو شخصی شان را جلوی مغازه خود پارک نمایند، اما این خیابان برای همه مردم قم و زائران است.

در چهارمردان بدترین مدل گردشگری را داریم و اتفاقا چقدر بد است که اسمش را گردشگری مذهبی گذاشته ایم. حسین سروش، کارشناس معماری و شهرسازی هم با اشاره به این که مشاور باوند در سال 67 اعلام نموده که هسته مرکزی شهر قم به طرح جداگانه ای احتیاج دارد گفت: 30 سال گذشته و باید از خود بپرسیم آیا نگاه جامعی به مرکز شهر شده است؟ آیا همدلی در این زمینه ایجاد شده است؟

سخنان کارشناسان معماری و شهرسازی ما را به یاد صحبت های رضا سیار، فرماندار سابق قم انداخت که در خصوص اهمیت مسائل اجتماعی در بافت خیابان چهارمردان گفته بود: نباید فقط به بدنه نگاه کنیم، چراکه اگر مسائل پهنه بافت را حل نکنیم، برای بدنه هم نمی توانیم طرحی را اجرا کنیم. در واقع لازمه کاربری های داخل بافت همین بدنه کنونی است.

وی با اشاره به تجمع ناایمن و از نظر اجتماعی غیراستاندارد و غیرقابل قبول کاربری های گردشگری در خیابان چهارمردان گفت: این خانه مسافرها از نظر ایمنی بسیار خطرساز هستند و امکان بروز مسائل اجتماعی در آنها وجود دارد. البته ساماندهی محله ها بسیار سخت است و هر طرحی برای بدنه یک خیابان، در صورت تغییرنکردن محله ها محال است اجرایی گردد. بنابراین شهرداری باید مسأله هسته مرکزی را به صورت یک طرح خاص دنبال کند.

• فرصت هایی که از دست رفت

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم با اشاره به این که از سال 1312 که قانون توسعه معابر در کشور ایجاد و شهرسازی به شیوه نوین وارد کشور شد تا امروز شهرداری خودرومحور بوده است، اظهار کرد: اگر در بافت فرسوده هم اتفاقی افتاده برای راحت حرکت کردن خودرو بوده است. به شهر نگاه پهنه ای نداشتیم و شهرسازان هم در دامن ترافیک افتاده اند.

محسن بهشتی با بیان این که نگاه خودرومحور بسیاری از فرصت ها را برای ساماندهی بافت شهرها گرفته است اضافه کرد: در دولت یازدهم این فرایند شروع شد و تهران این الگو را شروع کرد. معاون استاندار قم ادامه داد: در قم این نگاه در حال رخ دادن است که هسته مرکزی شهر را قدری انسانی نگاه کنیم و مسائل ترافیک را به شکل دیگری حل کنیم. طرح خیابان ارم هم هماهنگ با این مطالعات است.

وی با اشاره به از دست رفتن فرصت های بسیار در سال های اخیر برای ساماندهی اطراف حرم مطهر اضافه کرد: اگر مغازه های میدان بزرگ امام خمینی(ره) را تهاتر می کردیم می توانستیم کل مغازه های شیخان و آستانه و خیابان حضرتی را جمع کنیم و چهره بهتری به اطراف حرم مطهر ببخشیم. این ظرفیت جلوی چشم همه ما از بین رفت و هیچ کاری برای آن نکردیم. به گفته بهشتی، قرار بود منابعی که در میدان امام خمینی(ره) ایجاد می گردد در هسته مرکزی بماند و معضلات دیگر را حل نماید، اما این فرصت از دست رفت.

safariro.ir: سافاری رو: مجله گردشگری و مسافرتی به همه جای دنیا

mosaferatro.ir: مسافرت رو: مجله گردشگری و مسافرتی